သမိုင်းနောက်ခံအခြေအနေ
၁၉၂၅ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၇ ရက်နေ့တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဥပဒေပြုကောင်စီအတွက် ဒုတိယအကြိမ်မြောက် ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပခဲ့သည်။ ဒိုင်အာခီအုပ်ချုပ်ရေးစနစ်၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ ဖွဲ့စည်းထားသော ဤဥပဒေပြုကောင်စီသည် ဥပဒေပြုရေးအာဏာ အပြည့်အဝမရှိဘဲ ဘုရင်ခံအား အကြံပေးရသော အဖွဲ့အစည်းသဘောသာ ဆောင်နေဆဲဖြစ်သည်။ ကောင်စီတွင် နေရာ ၁၀၃ နေရာရှိသော်လည်း တိုင်းရင်းသားများ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ရွေးချယ်ခံနိုင်သော နေရာမှာ အသိုင်းအဝိုင်းမဟုတ်သော (Non-communal) နေရာ ၅၈ နေရာနှင့် လူမျိုးစုအလိုက် ခွဲဝေထားသော နေရာများသာ ပါဝင်ပြီး ကျန် ၂၃ နေရာကို ဘုရင်ခံက စိတ်ကြိုက်ခန့်အပ်ခြင်းနှင့် ရာထူးအရ ပါဝင်သူများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။
နိုင်ငံရေးအခြေအနေနှင့် ယှဉ်ပြိုင်မှု
ဤရွေးကောက်ပွဲတွင် နိုင်ငံရေးပါတီအသစ်များ ပေါ်ထွက်လာပြီး ယှဉ်ပြိုင်မှု ပိုမိုပြင်းထန်လာခဲ့သည်။ ဦးတုတ်ကြီး ဦးဆောင်သော ဆွာရပ်ဂ်ျ / သရာဇ (Swaraj) ပါတီသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများကို အားကျကာ ပေါ်ပေါက်လာပြီး ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၂၀ ဦး ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။ ကိုလိုနီအစိုးရနှင့် ပနံသင့်သော ရွှေတောင်ကြားပါတီ (Independent Party) က ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၈၅ ဦးဖြင့် အများဆုံး ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီး၊ အမျိုးသားပါတီ (Nationalist Party) က ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၄၉ ဦး ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။
မဲပေးသူဦးရေနှင့် ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်
၁၉၂၂ ခုနှစ် ပထမအကြိမ် ရွေးကောက်ပွဲနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် ပြည်သူလူထု၏ စိတ်ဝင်စားမှု အနည်းငယ် တိုးတက်လာသည်ကို တွေ့ရသည်။ မဲပေးပိုင်ခွင့်ရှိသူ ၁,၈၂၃,၂၄၇ ဦး (၁ ဒသမ ၈ သန်းကျော်) ရှိသည့်အနက် ၁၆ ဒသမ ၂၆ ရာခိုင်နှုန်း လာရောက်မဲပေးခဲ့ကြရာ ယခင် ၆ ဒသမ ၉ ရာခိုင်နှုန်းထက် မြင့်တက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အရ အမျိုးသားပါတီက ၂၅ နေရာရရှိပြီး မဲအများဆုံး အနိုင်ရပါတီ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ရွှေတောင်ကြားပါတီက နေရာ ၂၀၊ ဟုမ္မရူးပါတီက ၁၁ နေရာနှင့် ဆွာရပ်ဂ်ျပါတီက ၉ နေရာ အသီးသီး ရရှိခဲ့ကြသည်။ ဆွာရပ်ဂ်ျပါတီသည် မျှော်မှန်းသလောက် အောင်မြင်မှုမရခဲ့ဘဲ ခေါင်းဆောင် ဦးတုတ်ကြီးကိုယ်တိုင် ယှဉ်ပြိုင်သည့် မဲဆန္ဒနယ်တွင် ရှုံးနိမ့်ခဲ့ရသည်။
နောက်ဆက်တွဲအခြေအနေ
ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အရ အမျိုးသားပါတီသည် မဲအများဆုံး ရရှိခဲ့သော်လည်း ကိုလိုနီအုပ်ချုပ်ရေးယန္တရား၏ သဘောသဘာဝအရ အစိုးရဖွဲ့စည်းခွင့် မရခဲ့ပေ။ ဗြိတိသျှဘုရင်ခံသည် မဲအများဆုံးရသည့်ပါတီကို မျက်နှာသာမပေးဘဲ ၎င်းတို့နှင့် အဆင်ပြေမည့် ရွှေတောင်ကြားပါတီကိုသာ ပွဲထုတ်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ရွှေတောင်ကြားပါတီမှ ဂျေအေမောင်ကြီး ဦးဆောင်သော အစိုးရအဖွဲ့ကိုသာ ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့သည်။ အစိုးရအဖွဲ့တွင် ဘုရင်ခံက တိုက်ရိုက်ခန့်အပ်သော ဝန်ကြီး ၂ ဦးအဖြစ် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး ဆာဝီလျံကိနှင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ဦးမေအောင်တို့ ပါဝင်ပြီး၊ ပညာရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ဒေါက်တာဘရင်၊ သစ်တောရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ဦးအရိမ်တို့ကို ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ဤဖြစ်စဉ်က ရွေးကောက်ပွဲတွင် မည်သူနိုင်သည်ဖြစ်စေ အာဏာ၏ ဗဟိုချက်သည် ဘုရင်ခံလက်ထဲတွင်သာ ရှိနေသေးကြောင်း ထင်ရှားစေခဲ့သည်။
၁၉၂၅ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၇ ရက်နေ့တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဥပဒေပြုကောင်စီအတွက် ဒုတိယအကြိမ်မြောက် ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပခဲ့သည်။ ဒိုင်အာခီအုပ်ချုပ်ရေးစနစ်၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ ဖွဲ့စည်းထားသော ဤဥပဒေပြုကောင်စီသည် ဥပဒေပြုရေးအာဏာ အပြည့်အဝမရှိဘဲ ဘုရင်ခံအား အကြံပေးရသော အဖွဲ့အစည်းသဘောသာ ဆောင်နေဆဲဖြစ်သည်။ ကောင်စီတွင် နေရာ ၁၀၃ နေရာရှိသော်လည်း တိုင်းရင်းသားများ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ရွေးချယ်ခံနိုင်သော နေရာမှာ အသိုင်းအဝိုင်းမဟုတ်သော (Non-communal) နေရာ ၅၈ နေရာနှင့် လူမျိုးစုအလိုက် ခွဲဝေထားသော နေရာများသာ ပါဝင်ပြီး ကျန် ၂၃ နေရာကို ဘုရင်ခံက စိတ်ကြိုက်ခန့်အပ်ခြင်းနှင့် ရာထူးအရ ပါဝင်သူများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။
နိုင်ငံရေးအခြေအနေနှင့် ယှဉ်ပြိုင်မှု
ဤရွေးကောက်ပွဲတွင် နိုင်ငံရေးပါတီအသစ်များ ပေါ်ထွက်လာပြီး ယှဉ်ပြိုင်မှု ပိုမိုပြင်းထန်လာခဲ့သည်။ ဦးတုတ်ကြီး ဦးဆောင်သော ဆွာရပ်ဂ်ျ / သရာဇ (Swaraj) ပါတီသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများကို အားကျကာ ပေါ်ပေါက်လာပြီး ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၂၀ ဦး ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။ ကိုလိုနီအစိုးရနှင့် ပနံသင့်သော ရွှေတောင်ကြားပါတီ (Independent Party) က ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၈၅ ဦးဖြင့် အများဆုံး ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီး၊ အမျိုးသားပါတီ (Nationalist Party) က ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၄၉ ဦး ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။
မဲပေးသူဦးရေနှင့် ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်
၁၉၂၂ ခုနှစ် ပထမအကြိမ် ရွေးကောက်ပွဲနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် ပြည်သူလူထု၏ စိတ်ဝင်စားမှု အနည်းငယ် တိုးတက်လာသည်ကို တွေ့ရသည်။ မဲပေးပိုင်ခွင့်ရှိသူ ၁,၈၂၃,၂၄၇ ဦး (၁ ဒသမ ၈ သန်းကျော်) ရှိသည့်အနက် ၁၆ ဒသမ ၂၆ ရာခိုင်နှုန်း လာရောက်မဲပေးခဲ့ကြရာ ယခင် ၆ ဒသမ ၉ ရာခိုင်နှုန်းထက် မြင့်တက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အရ အမျိုးသားပါတီက ၂၅ နေရာရရှိပြီး မဲအများဆုံး အနိုင်ရပါတီ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ရွှေတောင်ကြားပါတီက နေရာ ၂၀၊ ဟုမ္မရူးပါတီက ၁၁ နေရာနှင့် ဆွာရပ်ဂ်ျပါတီက ၉ နေရာ အသီးသီး ရရှိခဲ့ကြသည်။ ဆွာရပ်ဂ်ျပါတီသည် မျှော်မှန်းသလောက် အောင်မြင်မှုမရခဲ့ဘဲ ခေါင်းဆောင် ဦးတုတ်ကြီးကိုယ်တိုင် ယှဉ်ပြိုင်သည့် မဲဆန္ဒနယ်တွင် ရှုံးနိမ့်ခဲ့ရသည်။
နောက်ဆက်တွဲအခြေအနေ
ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အရ အမျိုးသားပါတီသည် မဲအများဆုံး ရရှိခဲ့သော်လည်း ကိုလိုနီအုပ်ချုပ်ရေးယန္တရား၏ သဘောသဘာဝအရ အစိုးရဖွဲ့စည်းခွင့် မရခဲ့ပေ။ ဗြိတိသျှဘုရင်ခံသည် မဲအများဆုံးရသည့်ပါတီကို မျက်နှာသာမပေးဘဲ ၎င်းတို့နှင့် အဆင်ပြေမည့် ရွှေတောင်ကြားပါတီကိုသာ ပွဲထုတ်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ရွှေတောင်ကြားပါတီမှ ဂျေအေမောင်ကြီး ဦးဆောင်သော အစိုးရအဖွဲ့ကိုသာ ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့သည်။ အစိုးရအဖွဲ့တွင် ဘုရင်ခံက တိုက်ရိုက်ခန့်အပ်သော ဝန်ကြီး ၂ ဦးအဖြစ် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး ဆာဝီလျံကိနှင့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ဦးမေအောင်တို့ ပါဝင်ပြီး၊ ပညာရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ဒေါက်တာဘရင်၊ သစ်တောရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ဦးအရိမ်တို့ကို ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ဤဖြစ်စဉ်က ရွေးကောက်ပွဲတွင် မည်သူနိုင်သည်ဖြစ်စေ အာဏာ၏ ဗဟိုချက်သည် ဘုရင်ခံလက်ထဲတွင်သာ ရှိနေသေးကြောင်း ထင်ရှားစေခဲ့သည်။
Comments
Post a Comment